Medications and self care products may have adverse effects on the gingiva. These adverse effects can be divided into inflammation, intrinsic discolouration, irritation, trauma, cytotoxicity, lichenoid reaction, and proliferation. This article deals with the first 6 types of adverse effects mentioned: a subsequent article will deal with the last type mentioned. Since contraceptives were introduced, there have been indications that they cause or promote gingivitis, but with the current contraceptives this adverse effect is rarely seen. Intrinsic discolouration of the gingiva has been reported when using Staloral®, minocycline, contraceptives and hydroxychloroquine. Irritation and trauma of the gingiva are seen when self care products containing carbamide peroxide or hydrogen peroxide are used for external tooth whitening, or which have analgesic potential, such as acetylsalicylic acid and hydrogen peroxide or oral rinses containing alcohol. Several cytostatics may induce apoptosis of keratinocytes in the gingiva. Oral rinses with antibacterial ingredients have cytotoxic potential. Lichenoid reactions have been reported due to the use of several (groups of) medications.
Medicamenten en zelfzorgmiddelen kunnen bijwerkingen hebben op de gingiva. Deze bijwerkingen zijn te verdelen in ontsteking, intrinsieke verkleuring, irritatie, trauma, cytotoxiciteit, lichenoïde reactie en proliferatie. De eerste 6 typen bijwerkingen komen in dit artikel aan de orde, het laatste type in een volgend artikel. Sinds de introductie van anticonceptiva zijn er aanwijzingen dat ze gingivitis veroorzaken of bevorderen, maar bij de huidige anticonceptiva wordt deze bijwerking zelden gezien. Intrinsieke verkleuring van de gingiva is gemeld bij gebruik van Staloral®, minocycline, anticonceptiva en hydroxychloroquine. Irritatie en trauma van de gingiva komen voor bij gebruik van zelfzorgmiddelen die carbamideperoxide of waterstofperoxide bevatten voor het bleken van gebitselementen, zelfzorgmiddelen die analgetische potentie hebben als acetylsalicylzuur en waterstofperoxide en alcoholbevattende mondspoelmiddelen. Diverse cytostatica kunnen apoptose van keratinocyten in de gingiva induceren. Mondspoelmiddelen met antibacteriële ingrediënten hebben cytotoxische potentie. Van een groot aantal (groepen) medicamenten is ooit een lichenoïde reactie van de gingiva gemeld.